FAdhilah Bulan sya'ban (jawa)

Kita sedaya sami ngawuningani bilih wulan Sya’ban menika kalebet wulan ingkang mulya lan agung, inkang mekaten menika nitik tindakipun Junjungan kita Kanjeng Nabi Muhammad katah nindakaken prihatosan shiyam ing wulan Sya’ban ngaten punika . Kados dawuh hadits riwayat saking Siti ‘Aisyah, Panjenenganipun ngendika :

مـا رأيــت رسـول الله صـلىالله عـلـيـه وســلـم  اسـتـكـمل صـيـام شـهـر قط الا شـهـر رمـضــان  ومـا رأيـتـه فى شـهـر أكـثر  مــه صـيــامـا فى شـعـبــان

“Aku durung tahu ngerti Rasulallahu Sallallahu ‘alaihi wa sallam nyampurnaake pasa sewulan natas sak liyane wulan Romadlon, lan aku durung tahu weruh Panjenengane Kanjeng Nabi pasa ing sawijining wulan kang luwih akeh saka   wulan Sya’ban” (HR.Bukhari Muslim).

Saking dawuh menika saget dipun fahami bilih wulan Sya’ban menika sanget istimewa menggah Kanjeng Nabi ngantos mboten wonten wulan sanesipun Wulan Ramadhan ingkang katah dipun pasani dining Panjenenganipun kados dene wulan Sya’ban. Menapa jalaranipun ? Wonten sawenehing shahabat ingkang nyuwun pirsa dateng Kanjeng Nabi babakan menika, inggih anggenipun Kanjeng Nabi katah shiyam ing wulan Sya’ban. Panjenenganipun lajeng paring dawuh :

ذلـك شـهـر يـغـفـل الـنــــاس عـنــه بـيـن رجب ورمـضــان وهـو شـهـرتـر فــع فـيــه الأعـمـال الى رب الـعــالمــين فـأحب ان يـرفـع عمــل وأنــا صــائم

“Wulan Sya’ban iku wulan kang akeh dilalek ake dening akehe manungsa, manggone ing antarane wulan Rojab lan Ramadhan, ya ing wulan Sya’ban kuwi ngamale manungsa diaturake ing ngarsane Allah Kang Mangerani kabeh alam. Mula aku seneng menawa ngamalku diaturake lan wektu kuwi aku lagi  pasa” (HR. Abu Dawud lan Nasa’i).

Para sederek Kaum Muslimin  ingkang Minulya

Minangka mulyaaken wulan Sya’ban ingkang agung menika kejawi kita nambahi ta’at nanging kita ugi kedah ngeker lan mekak nafsu kita saking lampah makshiyat lan duraka dateng Allah supados Allah tansah paring pangreksa dateng kita saking samukawis balak lan coba ing saklebetipun gesang punika. Jalaran  Kanjeng Nabi sampun paring dawuh mekaten :

من عـظـم شــعـبــان واتـقى الله تـعــالى وعـمـل بـطـاعــتـه وأمـنـه  وأمـسـك نـفــســـه عـن الـمـعـصـيـة غـفر الله تـعــالى  ذنـوبـه وأمــنــه مـن كل مــا يــقــون فى تـلـك   الــســنــة مـن الـبـلا يــا والأمرض

“Sing sapa wonge ngegungake wulan Sya’ban sarana taqwa marang Allah Ta’ala, lan ngamal tha’at marang Allah,   uga nahan nafsune sangka ma’shiyat, mangka Allah bakal paring pangapura marang   dosa dosane, lan Allah bakal paring slamet sekabehe bala’ bencana lan pirang pirang penyakit kang kedadean   ing tahun kuwi” .

Ningali semanten peparing kanugerahanipun Allah dateng tiyang ingkang mulyakaken wulan Sya’ban, eman sanget menawi kita mboten nampi kanugerahan punika.  Langkung langkung ing mangsa punika mushibah kongang dumados sak wanci wanci, seget temama dateng sinten kemawon, sahingga raos ajrih lan kuatos tansah sliweran ing manah kita. Pramila kagem sarana wilujengan nyuwun pangreksan mboten wonten ingkang paling leres kejawi namung dateng ingkang kagungan , inggih Allah Ta’ala. Saweneh caranipun nderek lan nindak aken dawuh Nabi kasebat, nambahi tha’at lan nyuda ma’shiyat ing wulan Sya’ban menika. Mekaten ugi minangka sarana panyuwunan pangreksa dateng Allah saking sak wernining penyakit, ingkang sinaosa mboten ganas ndumugekaken seda nanging nguras duit, sinaosa mboten nggondol nyawa nanging nelasaken banda, punika sedaya kongang dumugi saben wanci.  

Para sederek Kaum Muslimin  ingkang Minulya

Nabi mboten sekedar ndawuhi nanging ugi nyontoni, mila sakmestinipun kita nderek dateng tindakipun, inggih amergi tindakipun kanjeng Nabi menika lajeng kita dipun sunnataken shiyam ing wulan Sya’ban menika. Ananging kita ugi kedah faham pranatan syari’at, jalaran shiyam wulan Sya’ban ngaten punika kedah saderengipun tanggal setengah, bakda nisfu Sya’ban ita dipun haramaken shiyam sunnat kejawi menawi anggenipun shiyam wiwit sak derengipun, utawi sampun ngadataken ing saben wulanipun kadosta upaminipun ingkang sampun mbiyasakaken shiyam sunnat Senen Kemis .

Mekaten ugi amaliyah amaliyah sanes ingkang prayogi dipun tindakaken,  langkung langkung ing wekdal malem Nishfu Sya’ban. Ingkang ugi dipun dawuhaken dening Rasulullah Sallallahu ‘alaihi wa sallam :

اذا كان لـيلـة الـنـصـف  من شـعـبـان فـقـومـوا لـيـلـهـا وصـومـوا نـهــارهــا , فـان الله تـعــالى فى تـلـك اللـيلـة يـنـزل الى سـمـاء الـدنـيـاعـنـد غروب  الـشمس  فيـقـول : هـل مـن ســائل  فـاعــطيــه سـؤلــه , وهـل مـن مـســتـغـفــر فـأغـفــرله وهـل مـن مـسـترزق فــأرزقـه حتى يـطلـع الفـجر

 

“Nalika tengahe  wulan Sya’ban wis tumeka , mangka pada tangiha  tumandang  ngibadah sira kabeh ing wektu bengine,  lan pada pasaha ing rinane. Jalaran Allah Ta’ala ing wengi kuwi nurunake rahmat  ing langit dunya nalikane surup  serngenge, nuli paring dawuh ; “Sapa sing nyuwun mesti Ingsun paringi apa panyuwunane. Sapa sing nyuwun apura , mesti Ingsun paringi pangapura, sapa sing nyuwun rizki mesti Ingsun paringi, mengono iu nganti tumeka mletekke fajar”.

Mekaten agungipun wulan sya’ban, pramilo ngantos poro ulama ndawuhi bilih mpun dugi malem nisfu sya’ban kito dipun aturi maos yasin kaping 3 engkang sepindah dipun niati nyuwun pangapunten, kaping kaleh dipun niati nyuwun yuswo ingkang panjang lan barokah, lan kaping tigo dipun niati nyuwun rizki ingkang kathah lan barokah. Insyaallah kanti fadhilhipun suroh yasin do’a meniko saget ijabah.

Para sederek Kaum Muslimin  ingkang Minulya

Wonten ing wulan sya’ban meniko Wonten ing masyarakat kita sampun dados kabudayan ingkang sae secara turun tumurun ngantos sak menika, ingkang mboten nate dumados ing wulan sanesipun Sya’ban. Inggih puniko nyadranan. engkang Tujuan awalipun estunipun setunggal, inggih punika Birrul walidain, bektos dateng tiyang sepuh kalih. Menika jelas ngrupekaken kwajiban tumrap sedaya manungsa. Ingkang dipun dawuhaken dening Allah wonten ing Al Qur’an, sami ugi tiyang sepuh tasih sugeng utawi sampun seda. Ing antawisipun kanti cara nyuwunaken pangapunten lan ndungakaken nyuwunaken rahmat kangge tiyang sepuh kalih. Langkung langkung kagem tiyang sepuh ingkang sampun seda, kanti dipun ziarahi ing makamipun,   dipun suwunaken pangapunten saha dipun suwunaken rahmat kawelasan dateng Allah. Ngaten menika antawisipun bekti dateng tiyang sepuh, kados dawuh dalem Allah Ta’ala :

واعـبـدوا الله ولاتشــركـوابــه شـيـأ وبـالـوالـديـن احـسـانـا

“Sira kabeh pada nyembaha ing Gusti Allah, lan aja pada nyekutokake sira ing Allah kelawan apa wae . lan bada bektiya sira ing wong tuwa loro” ( An Nisa : 36 ).

Inggih kangge tujuan birrul walidain menika asal usul upacara nyadran . Karena kasunyatan katahipun masyarakat anggadahi tujuan lan seja ingkang sami, wonten ing wekdal lan papan ingkang sami sahingga wonten mufakatan ngleksanaaken tujuan menika   kanti sesarengan. Wonten ing riku tuwuh kesaenan kesaenan ingkang katah, antawisipun saget sami silaturrahim, sami saget ngedalaken shodakohan, maos maos kalimah dzikir lan Qur’an, kadang kadang wonten pengaosan beberipun ilmi saking ulama lan tasih katah kesaenan sanes sanes ipun. Sedaya punika terang minangka dawuh agami kita. Pramila estu tradisi lan pengadatan meniko prayogi kita uri uri lan kita jagi, ampun ngantos dipun kotori kanti kemakshiyatan ingkang ngrisakaken dateng tujuan utami nyadranan punika.

Para sederek Kaum Muslimin  ingkang Minulya,

Wondene ndungakaken dateng ahli kubur saking sederek sederek kita langkung langkung leluwur kita ingkang mukmin, sanget gamblang dawuhipun Allah wonten ing Al Qur’an :

والـذيـن جـائـوامـن بـعـدهـم  يـقـولـون  ربـنـا اغـفـرلـنـا ولاخوانـنـاالـذيـن سـبـقـونـا بـالايـمـان

Lan wong wong kang tumeka sak wuse wong kang pada ndisiki (Muhajirin lan Anshar), wong wong kuwi pada ndonga “ Duh pangeran kula mugi ngapuntena Paduka dateng kula  lan sederek sederek kula ingkang sami iman  langkung rumiyin katimbang kula ”.(QS.Al Hasyr : 10).

Lan malih dawuhipun :

واسـتـغـفـر لـذنـبـك وللمـؤ مــنـيـن والمـؤمـنـات

“Lan nyuwuna ngapura sira kanggo dosanira lan dosane wong wong mukmin lanang lan wadon “.   (QS. Muhammad : 19).

Kekalih ayat kasebat kanti terang Allah ndawuhaken dateng kita supados nyuwun ngapura kangge kita piyambak lan ugi sederek sederek kita tiyang tiyang mukmin ingkang sampun ngrumiyini seda.

Mekaten ugi hadits hadits dawuh Nabi katah sanget ingkang ndawuhaken ita supados nyuwunaken pangapunten dateng sederek sederek mukmin ingkang sampun seda, antawisipun hadits ingkang dipun riwayataken saking shahabat Utsman bin Affan RA.:

كان  الـنبي صلى الله  علـيـه وسلم  اذا فرغ  من دفـن الميـت  وقف  علـيـه  وقـال : استغـفروا  لأخيكم  وسـلـوا لـه بـالـتسـبيـت  فـانـه  الأن  يـســأل

“Nalika Nabi Sallallahu ‘alaihi wa sallam   wis rampung saka ngubur sawijining mayit, Panjenengane jumeneng ana ing sak pinggire  kubur nuli ngendika “Nyuwuna ngapura sira kabeh kanggo sedulur ira, lan suwunna tetepe iman, amerga ing sa’at iki deweke lagi didangu dening   Malaikat”(HR.Abu Daud).

Para sederek Kaum Muslimin  ingkang Minulya,

Sedaya ingkang lumampah ing masyarakat ingkang sampun dados pengadatan wonten ing wulan Sya’ban punika, sakestu sedayanipun wonten dawuh tuntunanipun, tentu sifatipun umum mboten dawuh ingkang sifatipun khusus kedah lumampah ing wulan Sya’ban punika mboten.

Mugi mugi niyat lan seja ingkang sae, lan ugi kanti amaliyah ingkang sampun lumampah punika, sageta tinampi maqbul saha pikantuk karidlan wonten saking ngarsa dalem Allah Ta’ala.